TOKAT VE AMASYA YÖRESİ ALEVİ İNANÇ DEDE OCAKLARI TOPLANTISI YAPILDI.
Yesevi Bektaşi Oğuz Ocaklarınında desteklediği toplantıda, Hacı Bektaşi Veli Dergahı Vakfı Başkanı Timur Can Ulusoy yaptığı açıklamada şunları söyledi.
Alevilik-Bektaşilik inancı temellerini İslam dininden alan bir düşün-inanç sistemi olup Allah inancı, peygamber bağlılığı ve Ehl-i beyt sevgisi üzerinden varlığını ortaya koymuştur. Bu vesile ile Alevilik-Bektaşilik, İslam dini içerisinde yer alan bir rahmani yol olup özellikle son dönmelerde belli çevrelerce başlatılan ayrı bir din, İslam dışı bir inanç spekülasyonlarını da varlık ilkeleri bağlamında kabul etmeyen bir asalet ve tarihe sahiptir. Alevilik-Bektaşilik inancının tarihsel etkinlik sahası Anadolu coğrafyasıdır. Alevilik-Bektaşilik, özellikle 13. yüzyıldan itibaren Anadolu topraklarında organize olmaya başlamıştır. Horasan’da Hoca Ahmed Yesevi Dergahı’nda eğitim almış Horasan erenleri tarafından Anadolu coğrafyasına taşınan Ehl-i beyt merkezli İslam tasavvufu, Hacı Bektaş Veli önderliğinde Anadolu’da örgütlenmiştir. Hacı Bektaş Veli, Alevilik-Bektaşilik inancının Anadolu’daki tarihi-karizmatik temsilcisi ve asiler asili kurucusudur.
Alevi-Bektaşi inancının Anadolu coğrafyasındaki yegane önderi olup Pir, Serçeşme ve Hünkar sıfatlarıyla anılan Hacı Bektaş Veli, Anadolu toprağında millet olarak varlığımızın en önemli tarihi mimarlarının başında gelmektedir. Alevi-Bektaşi inancı 13. yüzyılda Hacı Bektaş Veli’nin Horasan’dan Hoca Ahmed Yesevi Dergahı’ndan Anadolu’ya: “Bektaş seni Urum’a saldık. Git ve orayı irşat et” telkiniyle gönderilmesi üzerine Anadolu’da temellenmeye başlamıştır. Hacı Bektaş Veli, neslinden geldiği Ehl-i beyt’e kendini adamış bir ulu mürşit olup binlerce kilometrelik bir mesafeyi aşıp Anadolu’ya gelmiştir. Hünkar bugün adıyla anılan ilçede -ki o tarihte Sulucakarahöyük adlı bir köy- dergahını kurarak Alevi-Bektaşi inancını Anadolu’ya yaymıştır.
Alevi-Bektaşi inancı Anadolu’nun farklı bölgelerinde dervişler tarafından kurulan inanç-dede ocakları aracılığı ile organize olmuştur. Ocaklar tarih boyunca Alevi inancının aynı zamanda birer okulu olmuştur. Alevilik-Bektaşilik, Anadolu’da inanç-dede ocakları aracılığı ile temellenmiş ve kitleselleşmiştir. İnanç-dede ocakları; dedelik, taliplik gibi temel inanç statülerini veren, cem başta olmak üzere Alevi-Bektaşi inancının asli unsurlarını belirleyen birimdir. Hacı Bektaş Veli, Horasan’dan Anadolu’ya gelerek Alevi-Bektaşi inancını Anadolu’da temsil etmiş, yetiştirdiği dervişler farklı bölgelere giderek ocaklar kurmuştur. Hacı Bektaş Veli’nin dervişleri tarafından kurulan ocaklar etkinlik kurdukları bölge ve topluluklara Alevi-Bektaşi inancının taşınmasını sağlamıştır.
Sözlü bir özelliğe sahip Alevi-Bektaşi inanç-kültür unsurlarının başta sosyoloji, antropoloji, tarih, felsefe, edebiyat, halkbilimi ve müzik gibi farklı bilim disiplinleri açısından araştırılıp kayıt edilmesi son derece önemlidir. Ocak kurumu ve ocak yapılanış sistemi anlaşılmadan Alevi-Bektaşi inancına ait net ve doğru bir analiz yapmak mümkün değildir. Herhangi bir yerleşim birimindeki Alevi-Bektaşi topluluk ile ilgili bilimsel çözümleme yapmak için dahi ilgili Alevi-Bektaşi grubun bağlı olduğu ocak, ocağın inançsal profili, sahip olduğu etkinlik sahası ve diğer ocaklar ve dergahla olan tarihsel ilişkisi bilinmesi gereken verilerdir. Günümüze kadar Alevilik-Bektaşilik ile ilgili yapılan çalışmalarda çoğunlukla temel alınmayan ocak gerçeği gerçekleştirilen araştırmaları dar ve sığ bir çerçevede tutmuştur. Sosyolojik olarak, Alevilik-Bektaşilik ile ilgili çalışmaların temeline ocak kurumunun alınması zaruriyettir.
Kısa başlıklarla ifade ettiğimiz inançsal, bilimsel ve tarihsel gerçeklerden yola çıkarak Hacı Bektaş Veli Dergahı Vakfı olarak en önemli ve öncelikli hedefimiz, Anadolu’da Alevi-Bektaşi inancının temelini oluşturan tarihsel kurumlarımız, inanç-dede ocaklarının tarihleri ile ilgili bilimsel-akademik boyutta araştırmalar yaparak kalıcı bilgi kaynağı olan yayınlar gerçekleştirmektir. Diğer taraftan inanç-dede ocakları ile ilgili olarak toplanacak bilgi datasını her inanç-dede ocağımızın külliyatı ayrı olacak şekilde yayımlayarak gerek Türkiye gerekse dünya genelindeki bilim-akademi çevrelerine, üniversitelere ve kütüphanelere ulaştırmaktır. Bu hedefimizden yola çıkarak Tokat, Amasya, Çorum, Samsun, Sivas ve Yozgat illerinde etkinliğe sahip Alevi inanç-dede ocaklarımızla ilgili olarak 4 yıla yayılacak bilimsel-akademik içerikte büyük bir çalışma başlatılmasına karar verilmiştir. Bugün ülkemizin nadide bir ili olan Tokat vilayetimizde Tokat, Amasya, Çorum, Samsun, Sivas ve Yozgat illerinde Alevi-Bektaşi inancını temsil eden inanç-dede ocaklarının mensubu sayın dedelerimizle buluştuk. Ocaklı dedelerimizle, planladığımız ve milli bir hizmet olarak gördüğümüz bu önemli bilimsel-akademik çalışmanın detayları ile ilgili değerlendirmelerde bulunduk. Önümüzdeki günlerde benzeri bir toplantımız Çorum ilinde gerçekleştirilecektir. Kamuoyuna saygılarımızla arz ederiz.
Timur Can ULUSOY
HACI BEKTAŞ VELİ DERGAHI VAKFI BAŞKANI
